Pasa den martxoaren 25ean kontatutako hitzaren lanbide honetako lankideekin elkartzeko aukera atsegina izan genuen Intujai Teatroko gonbidapenagatik, «Hitzorduaren hitzordua» izeneko mahai-inguruan parte hartzeko. Bertan, euskal probintzietako hainbat kontalarik gure probintziako ipuin-saioen programazioen egoerari buruzko gure ikerketa-lana azaldu genuen.
Mahaiaren inguruan bildu ginen Dorleta Kortazar (Gipuzkoa), Ines Bengoa (Navarra), Jokin Irungaray (Ipar Euskal Herria), Ane Gebara (Araba) eta Pedro eta biok (Bizkaia), saltsa guztien perrexila den Joxe Mari Karrere ren koordinazioarekin eta interesa agertu zuten kontalari talde batekin.
Giroa lasaia eta hurbila izan zen; bakoitzak gure ikerketaren ondorioak azaldu genituen, guztien artean “Euskal Herriko ipuinen mapa bat” marrazteko asmoz.
Oro har, esan genezake egoera oso antzekoa dela Pirinioen alde honetako probintzia guztietan: ipuin-saioen programazio egonkor eta jarraituak gutxi dira, eta batez ere haurrei zuzenduta daude; aldiz, helduentzako ahozko narrazio-saioen programazio egonkorrak urriak dira.
Hori bai, puntualki ipuin-saio solte asko programatzen dira, batez ere haurrei zuzendutakoak (Gabonetan, Gau Beltzean, Liburuaren Egunean…)
Haurrentzako saioetarako hizkuntza nagusia euskara da, bigarren tokian ingelesa (gero eta presentzia handiagoa duena) eta azkenik gaztelania, ia agertzen ez dena.
Helduentzako saioetako hizkuntzari dagokionez, datuek adierazten digute dauden gutxien arteko gehienak gaztelaniazkoak direla, nahiz eta euskarazkoekin nahiko pareko izan, eta ingelesa, berriz, apenas agertzen da.
Kontatzen diren lekuak, nagusiki, aforo txikikoak dira, hala nola liburutegiak eta kultur etxeak, eta gutxitan aforo handiko espazioetan, antzokietan esaterako.
Aparteko aipamena merezi du euskal-frantziar lurraldeak, non ipuin-saioak beste arte-diziplina batzuekin konbinatu ohi direla, hala nola dantza, antzerkia edo kantuarekin, planteamendu teatralago bat hartuz, liburutegiak baino espazio zabalagoetan antzezteko.
Lurralde honetako hizkuntza nagusia frantsesa da, euskararen oso gainetik eta gaztelaniak ez du lekurik.
Laster erantsiko dugu parte-hartzaileen ekarpen guztiak biltzen dituen dokumentua (eskerrik asko hainbeste datu antolatzeagatik, Dorleta), horretan gehiago sakondu nahi dutenentzat.
Ondorio gisa, topaketa interesgarria eta beharrezkoa iruditu zitzaigun, ikerketa-bide luze baten lehen urrats gisa hartuta. Denok ontzi berean gaudela ulertzen eta konturatzeko lagundu zigun, eta inora iristeko eta ez hondoratzeko arraunean jarraitu behar dugula. Eta bidaia hau ipuinekin eta irribarrearekin egiten badugu, askoz hobeto.
Eskerrik asko horregatik May Gorostiagari eta Bea Larrañagari, Intujai teatroko bere ekipamendu guztiarekin, hori posible egin izanagatik.
Aupa Ahoz-aho!!!
2023 apirilak 18, asteartea
